Cinsel Terapi Nedir? Nelere Hizmet Eder?

Cinsel Terapi, bireylerin veya çiftlerin yaşadığı cinsel sorunların, diğer bir deyişle cinsel işlev bozukluklarının tedavisine hizmet eden, hem yapılandırılmış hem de birey özgü bir terapi biçimidir. Tedavi protokollerine ek olarak, bireylere ve çiftlere cinsellik konusunda psiko-eğitim vermeyi de içerir.
 
Cinsel Terapinin öncelikli alanı cinsel işlev bozuklukları olmak ile birlikte, bireylere cinsel ön bilgilendirme, çiftler arasındaki ideal cinsel yaşamı standardize etme ve çiftler arasında doğru cinsel iletişimi sağlama konusunda da yardım eder.
 

Cinsel Terapist Kimdir, Ne İş Yapar?

Ruh sağlığı alanında en az lisans düzeyine sahip, cinsel terapi teorik, pratik ve süpervizyon olmak üzere eğitimlerini tamamlamış, alanında vaka çalışmaları yapmış ve yapıyor olan kişilere cinsel terapist denir.  
Cinsel Terapist, bireylerin ya da çiftlerin cinsel sorunlarını dinler, işbirliği içinde çözüme yönelik bir plan oluşturur. 
 

Cinsel Döngü Nelerden Oluşur?

Cinselliğin anlaşılması ve pozitif yaşantılanması için cinsel döngüyü anlamanın gerektiği aşikârdır. Cinsel döngü ya da diğer adıyla cinsel siklus, cinsel anlamda gelen uyaranlara karşı gösterilen fizyolojik etkilerdir. Cinsel döngülerde yaşanan problemler, cinsel işlev bozukluklarına sebep olabilmektedir. Cinsel istek, cinsel fanteziler ve beklentiler her bireyde farklı olmakla birlikte, cinsel döngü, tüm bireyler arasında aynı işleyişte devam etmektedir. Cinsel döngüyü oluşturan aşamalar sırasıyla aşağıdaki gibidir:
 

• İstek
• Uyarılma
• Plato
• Orgazm
• Çözülme

İstek: Bireyin bulunduğu ortama, koşula veya hormonal dengeye göre oluşan cinsel arzunun hissedilmeye başladığı evredir. 
 

Plato: Kişiyi orgazma hazırlayan ve yaklaştıran evredir. Bu evrede, kalp ritminde hızlanma, terleme, titreme ve kızarma gibi bedensel belirtiler oluşmaya başlamaktadır.

Orgazm: Ritmik kasılmalar ile kendini gösteren, erkeklerde ejakülasyon ve kadınlarda ritmik kasılmalar ve vajinal lubrikasyon ile sonuçlanan, cinsel eylemin haz verici evresidir.

Çözülme: Orgazma ulaşan kadın ve erkeğin, fizyolojik olarak normale döndüğü evredir. Kalp ritminde hızlanma, titreme, ritmik kasılmalar ve nefes alış verişindeki hızlanmaların yavaş yavaş eski haline döndüğü görülür. 

Kadın ve erkeğin cinsel döngüsündeki en temel fark, kadınların orgazma ulaştıktan hemen sonra doğru uyaranla orgazmı yineleyebilmesi için süreye ihtiyaç duyulmazken, erkeklerin tekrar erekte olması için süresi kişiden kişiye değişen bir refrakter döneme ihtiyaç duymalarıdır.
Genel olarak bakıldığında, erkeklerde plato evresindeki sorunlar prematüre ve retarde ejakülasyona neden olabilmektedir.
 

Cinsel Mitler Nedir? 

Cinsellik hakkında doğru bilinen yanlışlardır. Cinsel terapilerde çok önemli bir yer alır. Cinsel işlev bozukluklarının düzeltilmesinde, cinsellik hakkında doğru bilinen yanlışların tekrar öğrenilmesi, çiftlerin birbirlerine olan yaklaşımlarını değiştireceğinden büyük fayda sağlamaktadır.
Cinsel mitler, halk arasında veya kişiler arası konuşmalarda öğrenilmiş ve cinsel partnerden beklentiyi üst düzeye çıkaran, cinsel aktiviteyi çıkmaza yönelten çıkarımlardan oluşmaktadır.
 

• “Erkek her daim cinselliğe hazırdır.” Cümlesi bir cinsel mittir. Bu cinsel mite sahip olan birey, partnerinin her daim cinselliğe hazır olduğunu düşünecek, cinsel döngü içine girmeyecek, partnerine doğru uyaran ile yaklaşmayacak ve tüm bunların sonucunda cinsel eylem işlevsizleşecektir.

Cinsel terapide çiftler arasında ya da bireysel olarak, cinsellik hakkında bilinen yanlışlar düzeltilerek, cinsel eylemin işleyişine dair pozitif bir yol izlemek de hedeflenir.
 

DSM V’e göre Cinsellikle İlgili Bozukluklar

1. Cinsel İşlev Bozuklukları
2. Parafililer
3. Cinsiyetinden Yakınma

Cinsel İşlev Bozuklukları Nelerdir?

• Prematüre Ejakülasyon (Erken Boşalma)
• Retarde Ejakülasyon (Geç Boşalma)
• Erektil Disfonksiyon (Sertleşme Bozukluğu)
• Kadında Orgazm Bozukluğu
• Erkekte Düşük Cinsel İstek Bozukluğu
• Kadında Cinsel İlgi/ Uyarılma Bozukluğu
• Hiperseksüel Bozukluk
• Genitopelvik Ağrı/Birleşme Bozukluğu (Vajinismus- Disparoni)
• Maddenin-İlacın Yol Açtığı Cinsel İstek Bozukluğu

Kadınlarda Görülen Cinsel İşlev Bozuklukları

• Genito-pelvik ağrı/birleşme bozukluğu (vajinismus-disparoni)
• Kadın Orgazm Bozukluğu
• Cinsel İlgi/Uyarılma Bozukluğu
• Madde ve ilaç kullanımına bağlı cinsel işlev bozuklukları

Erkeklerde Görülen Cinsel İşlev Bozuklukları

• Erektil Disfonksiyon (Sertleşme Bozukluğu)
• Prematüre Ejakülasyon (Erken Boşalma)
• Retarde Ejakülasyon (Geç Boşalma)
• Erkekte Düşük Cinsel İstek Bozukluğu
• Hiperseksüel Bozukluk

Cinsel İşlev Bozukluklarının Nedenleri Nelerdir?

1- Organik Kökenli Nedenler:

Bireylerin psikolojik nedenlerden bağımsız, fizyolojik olarak sahip olduğu rahatsızlıkların neden olduğu cinsel işlev bozukluklarını kapsar. Diyabet, kalp ve damar rahatsızlıkları, tansiyon, nörolojik rahatsızlıklar, hipertiroidi, ilaç ve madde kullanımına bağlı rahatsızlıklar ve diğer bedensel rahatsızlıkları içermektedir.
 

2- Psikolojik Nedenler:

Fizyolojik hiçbir sorun olmaksızın, tamamen psikolojik kökenli oluşan bozukluklardır.
 

• Cinsel bilgi eksikliği
• Yetersiz cinsel deneyim
• Cinsel mitler
• Travmatik cinsel deneyimler
• Abartılmış cinsel beklenti
• Performans anksiyetesi
• Ödipal çatışma
• Aşırı stres ve yorgunluk
• Depresyon ve diğer psikiyatrik bozukluklar
• İlişkide yaşanan sorunlar
• Benlik algısı ve öz güvensizlik
• Suçluluk duyguları
• Evlilik içi çatışmalar
• Cinselliğin konuşulamadığı ve baskılandığı bir yetiştirilme süreci

CİNSEL İŞLEV BOZUKLUKLARINDA KULLANILAN TEDAVİ YÖNTEMLERİ

1- Cinsel Terapi:

Cinsel işlev bozukluklarında, çiftler arasında uyum bozucu cinsel iletişim faktörlerinin ortadan kaldırılarak, cinsel ön bilgilendirme, egzersiz ve ev ödevlerini de kapsayan bilişsel ve davranışçı terapi biçimidir. 
 

• Bireyin ilk cinsel yaşam öyküsünden şu ana kadar olan öyküsü alınır.
• Çiftlerin ilişkisel yaşam öyküsü alınır.
• Sorunun çalışılması için bir plan oluşturulur ve terapötik ittifak sağlanır.
• Cinsel bilgilendirme, bilişsel çarpıtmalar, cinsel mitler ve eşler arası uyum üzerine psiko-eğitim oturumları tasarlanır.
• Soruna yönelik davranışsal egzersizler ve ödevler verilir.
• Cinsel perhiz bozulur ve terapi sonlandırılır.

2- EMDR (Eye Movement Desensitization Reprocessing):

Cinsel işlev bozukluklarında genellikle cinsel travmalar üzerinde çalışılan duyarsızlaştırma yöntemidir. Erken boşalma ve geç boşalma sorununun, bireyin kendilik algısına ilişkin bilişsel çarpıtmalardan kaynaklandığı süreçlerde, EMDR ile duyarsızlaştırma kullanılabilmektedir. 
 

• Bireyin travmatik ve acı verici an ile ilgili öyküsü alınır.
• Duygu, düşünce ve travmatik anının yarattığı temel inançlar üzerinde durulur.
• Temel ve olumsuz inançların yerine, daha olumlu düşüncelerin oluşturulması hedeflenir.
• Travmatik anının en çok acı veren görüntüsü ele alınarak rahatsızlık oluşturan duygulara odaklanılır.
• Bireyin bilişsel olarak tanımladığı ve ona en çok acı veren görüntü üzerinden göz hareketleri, dize dokunma ve diğer cihazlar ile travmatik anıya duyarsızlaştırma çalışılır.
• Duyarsızlaştırma sonucunda oluşturulan olumlu düşünce pekiştirilir.

3- Hipnoterapi:

Bireyleri telkin ya da yönergelerle, yüzeyde olmayan daha temel ve derin bilinçdışına ulaştırarak kontrol etme gibi yöntemleri içermektedir. Genellikle organik kökenli olmayan vajinismus ve prematüre ejakülasyon sorunlarında kullanılmaktadır. 

4- Medikal Tedaviler:

Yakınmaları önleyici- baskılayıcı ilaç tedavileridir. Genellikle SSRI, sildenafil ve tadalafil etken maddeli ilaçlar kullanılmaktadır. Bazı cinsel işlev bozukluklarının tedavisinde cerrahi ameliyatlar kullanılsa da nadiren tercih edilmektedir.
 

Prematüre Ejakülasyon (Erken Boşalma) Nedir? 

Cinsel birleşme sırasında ya da öncesinde, en az 6 ay boyunca erkeğin yaklaşık bir dakika içinde ve kişinin isteğinden önce orgazm olması ve boşalma süresini denetleyememesi durumuna prematüre ejekülasyon denir.
 

Prematüre Ejakülasyon Nedenleri Nedir?

Prematüre ejakülasyonun organik ve psikolojik olmak üzere birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler bireyden bireye farklılık göstereceğinden detaylı bir öngörüşme gerektirir.
Magnezyum eksikliği, penis cilt yüzeyinin aşırı hassasiyeti, kalp, şeker ve tansiyon gibi kronik rahatsızlıklar, hipertiroidi ve prostat iltihabı organik nedenleri arasında yer almaktadır.
Buna ek olarak, cinsel bilgi ve deneyim eksikliği, aşırı stres, yorgunluk, cinsel travmalar, karşı cins partnerin aşırı çekici bulunması, abartılmış cinsel beklenti içinde olmak, performans anksiyetesi, cinsel mitler, ergenlik ya da genç erişkinlik döneminde aceleci ve yakalanma kaygısı ile yapılan mastürbasyon öyküleri psikolojik nedenleri arasında yer almaktadır.
 

Prematüre Ejakülasyon Türleri 

1- Primer Erken Boşalma:

Bireyin ilk cinsel deneyimden bu yana süreğen biçimde yaşadığı erken boşalma durumudur. Genellikle organik sebeplere daha yatkındır.
 

2- Sekonder Erken Boşalma:

Bireyde başlangıç cinsel öyküsünde bulunmayan ancak sonradan yaşanmaya başlanan erken boşalma durumudur.
 

3- Durumsal Erken Boşalma:

Genellikle ilişki düzeyi ve türüne bağlı olarak gelişen, stres, yorgunluk gibi değişkenlerden etkilenen, süreğen şekilde devam etmeyen ve bireyin aldığı haz duygusu ile dönemsel olarak yaşadığı erken boşalma durumudur.
 

Prematüre Ejakülasyon Tedavisinde Kullanılan Yöntemler

1- Medikal Tedaviler:

Prematüre Ejakülasyon tedavisinde kullanılan ilaç yöntemleridir.
 

• Lokal anestezik sprey ve kremler: Doğrudan sıkılan veya sürülen, uyuşturucu ve hassasiyeti azaltıcı etkilerinden dolayı ejakülasyon süresini uzatmaya yardımcı yöntemlerdir.
• Tadalafil etken maddeli ilaçlar: Prematüre ejakülasyonu önlemek, boşalma süresini uzatmak ve tekrar sertleşme sağlayabilmek adına kısa süreli ve anlık olarak uygulanan ilaç yöntemidir.
• Seçici serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) türü ilaçlar: Antidepresan grubu ilaçlardır. Bireyi sakinleştirdiği için boşalma süresini uzatmaktadır. Buna ek olarak, bu gruptaki ilaçların genellikle cinsel isteği azalttığı yönündeki yan etkileri bulunmaktadır.
• Dapoksetin: SSRI grubu ilaçların benzer formunda olan dapoksetin, ilişkiden birkaç saat önce kullanılarak prematüre ejakülasyonu önleme amaçlı kullanılan ilaçla tedavi yöntemidir.

2- Cinsel Terapiler:

Prematüre ejakülasyonun hem bilişsel hem de davranışsal olarak ele alındığı, çeşitli egzersiz ve ev ödevlerini de kapsayan, uzun vadeli ve daha kalıcı tedavi yöntemidir.
 

3- Cerrahi Yöntemler:

Penis hassasiyetini ve duyarlılığını azaltan cerrahi ameliyatları içerir.
 

Retarde Ejakülasyon Nedir?

Cinsel aktivitede boşalmanın hiç olmaması ya da uzun süren bir uyarılma sonucunda gerçekleşmesi durumu retarde ejakülasyon ile karakterizedir. 
 

Retarde Ejakülasyonun Organik Nedenleri 

Psikolojik nedenlerden bağımsız olarak, bireyin prostatektomi, nörolojik rahatsızlıklar, hiperglisemi ve ilaç kullanımına bağlı olarak gösterdiği organik nedenleri içermektedir. Buna ek olarak aşırı alkol tüketiminin sebep olduğu rahatsızlıklar organik nedenler arasında sayılabilmektedir.
 

Retarde Ejakülasyoun Psikolojik Nedenleri 

• Cinsel dürtülerin bastırılması,
• Cinsel isteksizlik,
• Partnere karşı bilinçdışında duyulan kin, nefret ve öfke duyguları,
• Baskın bir partner ile ilişki içinde olma,
• Partnerin çekiciliğine karşı duyulan ilgide azalma,
• Performans anksiyetesi,
• Baskıcı ve otoriter figürlü bir ailede büyüme,
• Bağlanma sorunları
• Aşırı kontrolcü olma arzusu
• Partnerin hamilelik arzusu
• Utanç ve suçluluk gibi olumsuz duygulara sahip olma.

Retarde Ejakülasyon Türleri 

1. Masturbasyon davranışı da dahil ejakülasyonun hiç gerçekleşmemesi durumudur.
2. Masturbasyon davranışı ile birlikte ejakülasyonun gerçekleştiği ancak penetrasyon yani birleşme ile ejakülasyonun gerçekleşemediği durumudur.
3. Bireyin, partnerinin yanında uyarılmalarla ejakülasyonu sağlarken, penetrasyon ile ejakülasyona ulaşamadığı durumlardır.
4. Ejakülasyonun bazen gerçekleştiği, bazen gerçekleşemediği genellikle durumsal faktörlerden etkilendiği durumdur.

Erektil Disfonksiyon (Sertleşme Bozukluğu) Nedir?

DSM-V tanı kriterlerine göre, en az 6 ay süreli olarak cinsel aktivitelerin tamamında ve ya neredeyse tamamında cinsel aktivite bitene kadar sertleşmeyi sağlayamama-sürdürememe veya yeterli sertleşmenin sağlanamamasıdır.
 

Erektil Disfonksiyon Nedenleri 

1- Organik Nedenler:

Kronikleşmiş diyabet, tansiyon ve endokrin sisteme bağlı oluşan rahatsızlıklar ile nörolojik yaralanmalar, penil faktörler ve bazı psikiyatrik rahatsızlıkların eşlik ettiği bozukluklardan kaynaklanmaktadır.
 

2- Psikolojik Nedenler

• Cinsel mitler 
• Performans anksiyetesi
• Ödipal çatışma
• Yetersiz cinsel öz güven
• Olumsuz benlik ve beden algısı
• Partnere ilişkin olumsuz duygu ve inançlar
• Monotonlaşmış cinsel aktivite
• Partnerin cinsel çekiciliğini kaybetmiş olması
• Cinselliğin konuşulmadığı ve bastırıldığı bir ortamda yetiştirilmek
• Stres ve yorgunluk
• Partnerin cinsel beklentisine ilişkin algı
• Aldatma/Aldatılma
• Yetersiz cinsel uyaran
• Çiftler arasında ilişkisel ve iletişimsel problemler

Erektil Disfonksiyon Tedavisinde Kullanılan Yöntemler

1- Cinsel Terapiler:

Erektil disfonksiyonun psikolojik kaynaklı olduğu anlaşıldıktan sonra bireye ve çifte özgü bilişsel ve davranışsal müdahaleleri kapsamaktadır.
 

2- Medikal Tedaviler:

Tabletler, haplar, vazoaktif iğneler ve penil protez gibi yöntemler kullanılmaktadır.
 

Kadında Orgazm Bozukluğu Nedir?

En az 6 ay boyunca orgazmda belirgin bir gecikme, seyreklik olması /ya da orgazm olmaması ve orgazm yoğunluğunun belirgin biçimde azalması ile karakterize olan bozukluğa orgazm bozukluğu denir. Kadınlarda ve erkeklerde görülebilmektedir.
 

Orgazm Bozukluğu Nedenleri 

• Yetersiz cinsel uyaran
• Yetersiz ön sevişme süresi
• Kadında performans anksiyetesi
• Prematüre ejakülasyon sorunu yaşayan partner
• Depresyon ve anksiyete bozuklukları
• İlaç kullanımı
• Cinsel bilgi eksikliği
• Yetersiz cinsel deneyim
• Cinsel mitler
• Kontrolcü kişilik yapısı ve kontrolünü kaybetme korkusu
• Cinselliğin partnere karşı görev olarak görülmesi
• Edilgen kişilik yapısı

Orgazm Bozukluğu Türleri 

• Anorgazmi: Orgazma ulaşamama, diğer bir terimle haz alamama durumu olarak tanımlanmaktadır.
• Koital Anorgazmi: Cinsel penetrasyon sırasında orgazm olamama durumudur. Vajinal orgazm olarak da bilinmektedir. Kadınların genel çoğunluğu vajinal orgazmı yaşamamaktadır.
• Klitoral Anorgazmi: Kadın cinselliği ve hazzı için klitoris çok önemli bir organdır. Cinsel aktivite esnasında klitoral olarak orgazm olamama durumu klitoral anorgazmi olarak tanımlanmaktadır.
• Rastgele Anorgazmi: Bireyin bazen orgazmı deneyimleyebilmesi bazen de hiç orgazm olmaması durumu ile tanımlanmaktadır.
• Erken Orgazm: Orgazmın beklenenden çok daha kısa sürede gerçekleşmesidir. İlişkinin başında gerçekleşmesi sebebiyle haz duyumlarında belirgin seviyede azalma eşlik edebilir. Çok nadir görülmektedir.

Orgazm Bozukluğu Tedavisinde Cinsel Terapi

Sorunun psikolojik kaynaklı olduğu anlaşıldıktan sonra, öncelikli olarak orgazmın neden gerçekleşmediği üzerine ilişkisel ve cinsel öykü alınmaktadır. Orgazm sorunlarının yaşandığı süreçlerde partnerler arası ilişkinin yeniden yapılandırılması büyük önem taşımaktadır. Gerekli neden-sonuç ilişkisinin yordanmasıyla, cinsel uyaranın ve hazzın daha fazla hissedilmesinde ev ödevleri egzersizler ve tavsiyelerle birlikte bir terapi planı gerçekleştirilmektedir.
 

Kadınlarda Cinsel İlgi/Uyarılma Bozukluğu Nedir?

Kadınlarda en az 6 ay boyunca cinsel aktivitede bulunma isteğinin az olması ya da hiç olmamasına eşlik eden, erotik düşünce ve fantezilerin az olması ya da hiç olmaması, partnerin cinsel aktiviteyi başlatma eylemlerini nadiren kabul etme ya da hiç kabul etmeme, cinsel hazzın ve heyecanın az olması ya da hiç olmaması ve cinsel aktivitelerin %75i ya da daha fazlasında genital hislerin az olması/hiç olmaması ile karakterize bozukluğa denir.
 

Kadınlarda Cinsel İlgi/Uyarılma Bozukluğu Nedenleri

1- Organik Nedenler

• Hormonal problemler
• İlaç kullanımı
• Diyabet
• Sigara kullanımı
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar
• Menopoz

2- Psikolojik Nedenler

• Taciz ve tecavüz öyküsünü barındıran cinsel travmalar
• Partnere karşı duyulan çekimin azalması
• Psikiyatrik bozukluklar
• Yetersiz cinsel uyaran
• Öz güven sorunları
• İlişkisel problemler
• Yetersiz ön sevişme süresi
• Aldatılma
• Partnerin prematüre ejakülasyon yaşıyor olması
• Cinsel mitler

Kadında Cinsel İlgi/Uyarılma Bozukluğu Tedavisi

Öncelikli olarak kadın hastalıkları uzmanına gidilerek, sorunun organik kökenli olup olmadığının anlaşılması gerekmektedir. Fizyolojik kaynaklı bir problem olmadığı anlaşıldığında, cinsel terapilere başlanılmaktadır.
Cinsel terapide, problemi yaşayan çiftlere cinsel olarak ön bilgilendirme yapılmaktadır. Eş/partner ile beraber cinsel terapi uygulanmaktadır. Cinsellik, karşılıklı gerçekleştirilen bir eylem olması sebebiyle, ilgi/uyarılma bozukluğu tedavisinde çift olarak görüşme öncelikli tercihtir. Ev ödevleri ve egzersizler üzerinden tedavide başarı sağlanabilmektedir.
 

Hiperseksüel Bozukluk Nedir?

Hiperseksüalite, DSM IV’de başka türlü adlandırılamayan cinsel işlev bozuklukları olarak ele alınsa da DSM-V son taslağında ayrı olarak yer verilmiştir.
Hiperseksüel bozukluk, özetle aşırı cinsel istek olarak tanımlanabilir. Diğer cinsel işlev bozukluklarında olduğu gibi en az 6 aylık sürede yoğun cinsel fanteziler, dürtüler ve cinsel eylemler gerçekleştirmeye yönelik planlar ile aşırı meşguliyet, olumsuz duygudurumları bastırmak amacıyla tekrarlayan biçimde cinsel fantezi ve davranışlara yönelmek, strese yol açan durumlara tepki olarak tekrarlayıcı biçimde cinsel dürtü ve davranışlara yönelmek, bu cinsel fantezi, dürtü ve davranışları kontrol etmeye yönelik başarısız çaba ile karakterize girişimler ve kişinin kendisinin ve başkalarının zarar görme riskini göz ardı edecek biçimde tekrarlayıcı cinsel davranışlara yönelmesi gibi tanı kriterleri bulunmaktadır. 
Cinsel istek, yaş ile doğrudan ilişkili olabileceği gibi, bireyden bireye farklılık da göstermektedir. Her cinsel istek döngüsü için hiperseksüalite demek yanlış bir tanım olmaktadır. Kişinin işlevselliğini bozması en önemli kriterlerden biridir.
 

Hiperseksüel Bozukluk Yaygın ve Bilinen Nedenleri

• Ergenlik dönemi travmatik cinsel öyküler
• Post travmatik stres bozukluğu
• Duygusal düzensizlikler
• Kaygı bozuklukları 

Hiperseksüel Bozukluk Tedavi Yöntemleri

1- Medikal Tedaviler:

Cinsel isteği azaltıcı ve baskılayıcı antiandrojen gibi ilaç grupları
 

2- Psikoterapi ve EMDR:

Karşı cinsle ilişkileri yeniden yapılandırma, cinsel dürtülerin tetikleyicilerini belirleme ve kompulsif davranış örüntülerini düzenleme, kaygı ve stresi önlemede başa çıkma becerileri kazandırma genel psikoterapi olarak ele alınmaktadır. Bireyin yaşam öyküsünde, çocukluk çağı cinsel travmalar bulunuyorsa EMDR ile duyarsızlaştırma yöntemi uygulanabilmektedir.
 

3- Cinsel Terapi:

Eşlik eden tetikleyiciler ile birlikte, cinsellik konusunda psiko-eğitim ve çift olarak görüşmeler fayda sağlamaktadır.
 

Vajinismus Nedir?

Kadınlarda vajina girişindeki alt periner kasların istemsizce ve kişinin iradesinden bağımsız olarak kasılması, birleşmeye yönelik kaygı ya da korku ile penetrasyonun sağlanmaması durumuna vajinismus denir.
 

Vajinismus Türleri

1- Primer Tip:

İlk cinsel denemeden bu yana birleşmenin gerçekleştirilemediği vajinismus türüdür.
 

2- Sekonder Tip:

Daha önce birleşmenin sağlandığı ancak bir sebepten dolayı sonradan oluşmuş vajinismus türüdür.
 

3- Atipik Vajinismus:

Bilinen nedenlerle açıklanamayan, tipik özelliklerin dışında olan vajinismus türüdür.
 

Vajinismus Nedenleri Nedir?

• Abartılmış ilk gece öyküleri
• Cinsel bilgi ve tecrübe eksikliği
• Cinsel mitler “İlk ilişki çok ağrılı ve acılıdır.”
• Ödipal çatışma
• Gebe kalma korkusu
• Baskıcı ve otoriter aile figürleri

Vajinismus Tedavisinde Kullanılan Yöntemler

Medikal Tedaviler:

Kas gevşetici, sakinleştirici, lokal uyuşturucu krem ve vajina genişletme gibi cerrahi işlemler kullanılmaktadır.
 

Cinsel Terapi:

Bireye özgü öykü alındıktan sonra bilişsel ve davranışsal müdahalelerle vajinismus ortadan kaldırılabilmektedir.
 

Disparoni Nedir?

DSM- V tanı kriterlerine göre genito-pelvik ağrı/birleşme bozukluğu kapsamı altında ele alınmaktadır. En az 6 ay süreyle, cinsel birleşme denemelerinde belirgin vulvovajinal veya pelvik ağrı, acı ve batma ile karakterize olarak, özetle ilişkinin ağrı sebebiyle yapılamaması ve sonlandırılması şeklinde tanımlanabilmektedir.
Vajinismus ile disparoni arasında belirgin temel bir fark bulunmaktadır. Disparoni problemi yaşayan kadınlar, çok ağrılı da olsa cinsel birleşmeyi sağlayabilmektedir. Vajinismus sorununun yaşandığı durumlarda, alt periner kasların istemsiz kasılması ve birleşmenin sağlanamaması durumu mevcuttur. 
 

Disparoni Nedenleri 

1- Organik Nedenler

• Vajinal kuruluk
• Doğumda yapılan kesiler
• Menopoz
• Rahimde oluşan komplikasyonlar
• Enfeksiyonlar
• Doğumsal problemler
• İdrar yolu enfeksiyonları

2- Psikolojik Nedenler

• Cinsel hazır bulunuşluğun sağlanamaması
• Vajinal lubrikasyona ulaşmak için yetersiz ön sevişme
• Partner ile uyumsuzluklar
• Travmatik ilk cinsel deneyim
• Korku ve kaygı

Disparoni Tedavisi

1- Jinekolojik Muayene

Disparoni problemi yaşayan bireylerin jinekolojik bir muayeneden geçmesi gerekmektedir. Sorunun organik kökenli olduğu belirlenirse, hekimlerce izlenen yöntemler uygulanmaktadır.
 

2- Cinsel Terapi

Sorunun psikolojik kökenli olduğunun saptanması halinde, cinsel terapiler ile olumlu sonuçlar alınabilmektedir. Çiftler arasındaki ilişkisel ve cinsel yaşam öyküsü alındıktan sonra, ideal cinsel yaşam hakkında psiko- eğitim verilmektedir. 
Çiftler arasındaki cinsel uyum yeniden şekillendirilerek, egzersiz ve ödevler ile desteklenilmektedir.