PSİKOLOG NE SORAR?

Hayatınızda ilk kez psikolojik destek almaya karar verdiyseniz, kendinize dair olumlu bir adım attığınızı bilseniz bile yine de endişeli hissediyor olabilirsiniz. Belki de ilk defa kendinizi birisine açacaksınız ve ne ile karşılaşacağınızı bilmiyorsunuz ya da psikoloğun size yardım edip edemeyeceğinden emin değilsiniz.

İnsanın doğasında bilinmez durumlar karşısında kaygılanmak vardır. Dolayısıyla ilk görüşmeden önce kendinizi gergin hissetmeniz çok normaldir. Destek arama nedeniniz ne olursa olsun; psikoterapinin asıl amacı sizin yaşam koşullarınızı değiştirmek değil; yaşam koşullarınıza olan bakış açınızı değiştirmek ve sizi var olan içsel motivasyonlarınızla tanıştırmaktır. Bu nedenle ilk görüşmede neler yapıldığına dair genel bir bilgi edinmek, birçok danışan için rahatlatıcı bir etkiye sahip olabilmektedir. 

Terapiye başlamak için probleminizin ne olduğunu bilmeniz şart değildir. Bazen sadece bunalmış ya da hayatınızda bir şeylerin ters gittiğini hissediyor, olumsuz duygularınızın nereden kaynaklandığını açıklayamıyor olabilirsiniz. Böyle anlarda terapistiniz sizin kendinize dair farkındalık kazanmanızda ve sorunlarınızın çözümünde size bir rehber rolü üstlenecektir. 

İlk Görüşmede Neler Yapılır? 

İlk görüşmede güncel sorunların değerlendirilmesi ve danışanı zorlayan duygu, düşünce ve olaylar hakkında bilgi alınır. Buna yönelik bazı formlar ve anket soruları doldurmanız beklenebilir. Bu süreçte nasıl bir yol izleneceği ve tedavide hangi yöntemlerin kullanılacağı gibi konular ilk seansın gündemi içerisinde yer almaktadır. 

İlk seans terapistinizle birbirinizi tanımaya başladığınız seanstır. İkili ilişkinizin temellerinin atıldığı ve güven duygusunun oluşmaya başladığı bu seansta kendinizi anlatmakta ilk etapta zorluk yaşadığınızı düşünürseniz terapistinizi tanımaya yönelik sorular sorabilirsiniz. İlk görüşmeden itibaren terapistiniz sizi tanımaya çalışırken siz de hissettirdiklerini fark etmeye çalışabilirsiniz. Seans odasının aslında günlük yaşamın küçük bir yansıması olduğunu bilmelisiniz.  

Terapistinizin Size Hangi Soruları Sorar?

Terapistinizin Size Hangi Soruları Sorar? 

1. Sizi şu anda terapiye getiren şey nedir? 

Terapistiniz öncelikle neden terapiye ihtiyaç duyduğunuzu bilmek ister. Sorununuzun doğasını anlamak ve bunun üzerinde çalışmak için hangi deneyimleri yaşadığınızı merak eder. Zor bir ayrılıktan aile çatışmalarına, kontrol edemediğiniz derecede öfke, stres ve kaygıdan, cinsel istismara veya yeni bir kariyere başlamak gibi birçok konuda yaşamınızı etkileyen ve değiştirmek istediğiniz şeyler olabilir. Mevcut durumda hayatınızı zorlaştıran duygu ve davranışları doğru bir şekilde tanımlamak, terapistinizin size daha iyi bir şekilde yardımcı olmasını sağlayacaktır. 

2. Sizi terapiye getiren problemle(rle) nasıl başa çıkıyorsunuz? 

Şimdiye kadar sorunlarınızı çözmek için kullandığınız başa çıkma yöntemleri yeterli ya da etkili olmadığı için hayatınızdaki sorunlar devam ediyor olabilir. Stresli ve zor durumlarla baş edebilmek için meditasyon, spor ya da sosyalleşme gibi şeyler mi tercih ediyorsunuz? Ya da alkol veya uyuşturucu gibi sağlıksız alışkanlıklarınıza mı güveniyorsunuz? Mevcut başa çıkma kaynaklarınız değerlendirildiğinde, sorununuzu çözmek için size yeni bakış açıları kazandırmak amaçlanır. Bu nedenle terapistiniz size yardımcı olabilmek için neyin işe yarayıp neyin yaramadığı hakkında konuşmak isteyecektir. 

3. Daha önce hiç terapi aldınız mı? 

Terapi geçmişinizdeki deneyimler şu anki tedavinizde size çok yardımcı olabilir. Önceki terapistinizle nelerin üstesinden geldiniz ve nelerin gelemediniz? Deneyiminiz olumluysa neden olumluydu? Değilse, neden sizin için olumsuz bir deneyimdi? Neyi farklı yapmak isterdiniz? Bu gibi soruların ışığında danışmanınız sizin beklentilerinizi değerlendirmek ister. 

Hedef belirleme aşaması

4. Hedef belirleme aşaması 

Terapiden ne kazanmayı umuyorsunuz? Yarın sabah uyandığınızda hayatınızda ne değişse aldığınız terapinin size faydalı olduğunu düşünürdünüz? Psikoterapide amaç, sizi olmak istediğiniz kişiyle uyumlu bir hale getirmek, zor duygu ve durumlarla baş edebilecek becerileri ve alışkanlıkları kazandırmaktır. Ulaşılabilir ve somut hedefleri belirlemek tedavide önemli bir yere sahiptir. 

5. Terapinin olmazsa olmazı: Gizlilik ve Güven 

Terapistinizle her zaman tedavi hakkında endişelerinizi paylaşabilirsiniz. Tedavi sürecinde yaptığınız bütün görüşmeler mesleki etik kurallar gereğince siz ve danışmanınız arasında gizli tutulmaktadır.  

Karşınızdaki kişi objektiftir ve hiçbir zaman taraf tutmaz. Size duymak istediğiniz şeyleri söylemeyecek; aksine duymak istemediğiniz gerçekleri hatırlatacaktır. Sizin inançlarınızı, değerlerinizi, düşüncelerinizi ve duygularınızı yargılamadan, sizi hiçbir kalıba sokmadan empati kurarak dinleyecektir. Terapi süreci ile ilgili soru sormaktan çekinmeyin. Anlatmak istemediğiniz bir şeyi anlatmak zorunda değilsiniz. Terapistiniz siz hazır olduğunuzda dinlemek için oradadır.

6. Karşılaşabileceğiniz bazı diğer sorular:

Terapistiniz bazı standardize edilmiş soruları sormakla sorumludur. Aile geçmişinizde herhangi bir akıl sağlık sorunu olan var mı? Kendinize zarar verme geçmişiniz ve intihar düşünceniz var mı? Terapistiniz intihar ya da kendinize zarar verme girişiminiz olması durumunda gizlilik anlaşmasını bozma hakkına sahiptir. 

Kaç seans terapi almak gerekiyor?

7. Kaç seans terapi almak gerekiyor? 

Terapi süreci kişiden kişiye değişmekte; yaşadığınız ruhsal hastalığın çeşidine, semptomlarınızın şiddetine veya çevrenizden almış olduğunuz sosyal destek gibi birçok faktöre bağlıdır. 

Unutmayın ki; terapi bir takım çalışmasıdır. Siz ne kadar açık ve hazır olursanız, psikoloğunuz da sizin gelişiminiz ve değişiminiz üzerinde daha etkin bir rol oynayacaktır. O, size doğru soruları sormak ve asıl olduğunuz kişiye ayna tutmak için oradadır. Değişim kolay ve acısız olmayacaktır, aksine düzenli ve sistematik bir çalışma gerektirecektir. Anlık sonuçlar beklemek sizi hayal kırıklığına uğratabilir. Eğer siz hayatınızdaki bu değişim için gerçekten istekli ve kararlıysanız; o zaman en büyük adımı zaten atmışsınızdır. 

Cansın Coşkunyürek
Psikolog