‘Yeni bir yıl, yeni bir ben’ diyerek yeni yılda aynı kararları aldığınızı ve hedeflerinize gerçekten ulaşamadığınızı fark ediyorsanız, bir durum değerlendirmesi yapmanın tam zamanı! 

“Yeni bir yıl, yeni bir ben” kulağa motivasyonu yüksek bir cümle gibi gelse de; aslında geçmiş yılınızı yetersizlikle yargılıyor olabilirsiniz. Dolayısıyla geçmiş yıldaki kendinizi yetersiz ve eksik görüyor olabilirsiniz. Şunu biliyoruz ki: kendinizi olduğunuz halinizden daha olumsuz bir şekilde değerlendirmeyi bıraktığınızda ilerlemek ve gelişmek çok daha sağlıklı gerçekleşmektedir.

Bu yıla kendinizi takdir ederek girin.

O halde bu yıla kendinizi yargılayarak adım atmak yerine takdir ederek başlamak harika bir ilk adım olabilir. Geçen yıla dair kendinizi takdir edebileceğiniz ya da kendinizle ilgili sevdiğiniz beş şeyi listelemek için sizi biraz düşünmeye davet ediyorum.

  • Geçen yıl bir arkadaşlığımı derinleştirdim.
  • Geçen yıl bir hobi edindim.
  • Geçen yıl uyku düzenime dikkat ettim.
  • Geçen yıl kendime daha anlayışlı olmayı denedim.
  • Geçen yıl sevdiğim bir sanatçının konseri için kendime vakit ayırdım.

Takdir listenizi tamamladıktan sonra bunu kendinizle ‘gerçekten’ kutlayın! 

Olumsuz deneyimlerin öğretici yanlarından faydalanın.

Tahmin ediyorum ki geçen yıl sadece takdir edilesi deneyimlerle dolu değildi. O halde daha kapsayıcı ve gerçekçi bir bakış için geçen yıl yaşadığınız ve üzücü bulduğunuz deneyimleri de listenize ekleyin. Sonuç olarak tüm olumsuz deneyimleri halının altına saklayıp geride bırakmak o deneyimlerden öğrenilecek birçok şeyi de kaçırmak anlamına gelebilir.

Unutmayın, olumsuz deneyimleriniz yaşamınızda ihtiyaç duyduğunuz değişim ve gelişim alanlarını ifade ediyor olabilir. 

  • “Geçen yıl, hayır diyemediğim durumların karşısında kendimi sıkışmış hissettim.”

Bu olumsuz deneyim; gönülsüz evet’lerinizin size iyi gelmediğini ve bu konuda çalışabileceğinizi gösteriyor olabilir. 

  • “Geçen yıl, öfkeyle kırdığım insanlar oldu.”

Bu olumsuz deneyim; kendinizi ifade etme becerilerinizi geliştirmeniz için sizi yönlendirebilir.

  • “Geçen yıl, sık hasta oldum.”

Bu olumsuz deneyim; fiziksel sağlığınıza bakım vermeniz için sizi yönlendirebilir.

  • “Geçen yıl, sağlıksız bir ilişkiye tekrar tekrar şans verdim.”

Bu olumsuz deneyim; size zarar veren bir ilişkiden ayrılmanız için desteğe ihtiyacınız olduğunu gösteriyor olabilir.

  • “Geçen yıl, sık sık yalnız hissettiğim oldu.”

Bu deneyim; yakın ilişkiler üzerinde çalışmanız için sizi yönlendiriyor olabilir. Belki de en yakın ilişkiniz olan kendinizle ilişkinize odaklanabilirsiniz. 

Geçmiş yılın olumsuz deneyimlerinden öğrenebileceklerinizi listenize ekledikten sonra küçük bir vedalaşma töreni düzenleyin. Günlüğünüze ya da bir kağıda yazın, okuyun, yakın veya yırtın. Gerekirse haykırın, dans edin. Bu sizin vedalaşma töreniniz; her nasıl istiyorsanız öyle olabilir.

Gerçekten neye önem verdiğinizi belirlemeyi deneyin.

Hedefleriniz önem verdiğiniz şeylerdir. Önem verdiğiniz şeylerin size ait olup olmadığını sorgulamadan hedefler listenize eklemeyin. Ebeveynlerinizin, eşinizin yahut arkadaşlarınızın değil; kendi isteklerinizi önceliklendirmeyi deneyin.

Bu sizin yeni yılınız, bu sizin yeni yıl hedefleriniz. Size ait olanları fark etmeyi, tanımlamayı ve onları önceliklendirmeyi öğrenirseniz, bu yıl sizin için tam anlamıyla yeni bir yıl olabilir! 

BONUS: Hedeflerinizi Belirlerken Kullanabileceğiniz ‘Smart Tekniği’

Smart yani akıllı hedefler belirlerken; 

Spesifik olun.

  • Ne istediğinizi genellemeden uzak, net bir şekilde, özelleştirerek belirleyin.

‘Tam olarak ne yapmak istiyorsunuz?’

Ölçülebilir bir hedef belirleyin.

  • Hedefime ulaştım dediğiniz noktaya geldiğinizi nasıl anlayacağınızı belirleyin. Bu hedefi gerçekleştirmek demek ne demek? Ölçülebilir bir hedef belirlemediğinizde ilerlemenizi takip edebilir ve motivasyonunuzu koruyabilirsiniz

Ulaşılabilir bir hedef belirleyin.

  • Hedefinizin makul olup olmadığını değerlendirin.

‘Bu, gerçekçi ve ulaşabileceğiniz bir hedef mi?’

Bu hedef sizinle alakalı olsun.

  • Hedefinizin sizin önemsediğiniz değerler ile uyumlu olup olmadığını değerlendirin. 

Hedefinizin bir zaman sınırı olsun.

  • Bir son tarih belirleyin ve zaman zaman kontrol edebileceğiniz bir program oluşturun.

‘Hedefine ne zaman ulaşmış olmayı bekliyorsun?’

‘Bundan 6 ay sonra hedefin için neler yapmış olmayı bekliyorsun?’

‘Bundan 4 hafta sonra hedefine giden hangi adımları tamamlamış olmayı bekliyorsun?’

‘Bugün hedefine ulaşmak için ne yapabilirsin?’

Sıradan bir hedef örneği: İlişkilerimi geliştireceğim.

SMART tekniği ile belirlenmiş bir hedef örneği: 

Spesifik: Ev arkadaşım Ayşe ile ilişkimi geliştireceğim.

Ölçülebilir: Ayşe ile iki haftada bir dışarıda birlikte vakit geçireceğim. Doğum gününde onun için bir hediye alacağım. Ayda bir gün birlikte film gecesi yapmayı teklif edeceğim.  

Ulaşılabilir: Bu hedefler ilişkimizi geliştirebilmek için zorlanmadan yapabileceğim birkaç şey.

Alakalı: Sosyal bağlarımı derinleştirmek benim önemsediğim bir değerdir. Hayatımda daha çok sevildiğimi ve desteklendiğimi hissetmek ve sevdiklerime destek olmak istiyorum.

Zaman sınırı: Bu plana 3 ay boyunca bağlı kalacağım, ardından yeniden değerlendirip sonraki adımlarımı planlayacağım.

Şimdi sıra sizin.

Yeni bir yılda bir hedef belirlemek için birkaç dakikanızı ayırabilirsiniz. 

Unutmayın ki yaşamınızı değiştirecek olan yeni bir yılın gelişi değil; sizin bu yeni yılı nasıl değerlendirdiğinizdir.

Klinik Psikolog Meryem Zeynep Özdemir